DOMOWE ODPADY MEDYCZNE – JAK WŁAŚCIWIE Z NIMI POSTĘPOWAĆ?
Nasza świadomość ekologiczna jest coraz większa. Na co dzień staramy się oddzielać plastikowe butelki od ich zawartości, szkło wrzucać do pojemnika specjalnie do tego przystosowanego, a zużyty sprzęt elektryczny oddawać do punktu zbierania elektrośmieci. Co jednak zrobić z odpadami medycznymi, które już pojawiły się w naszych domach? Szacuje się, że w Polsce na cukrzycę choruje ponad 2 miliony osób. W wyniku wykonywanych zabiegów, codziennie wytwarzane są takie odpady jak igły, paski czy zanieczyszczone waciki. Czy ktoś z Państwa zastanawiał się jak właściwie z nimi postąpić? Problem taki dotyczy nie tylko cukrzyków, lecz również osób, którzy w domu opiekują się osobami obłożnie chorymi, dla których temat ten zapewne nie jest obcy.
Główny kłopot z niebezpiecznymi, odpadami medycznymi powstającymi w naszych domach polega w głównej mierze na tym, że w Polsce, że nie ma żadnych regulacji prawnych, które nakazywałby specjalny sposób ich utylizacji. O ile prowadząc praktykę lekarską jesteśmy zobligowani, do terminowego oddawania odpadów medycznych, ich specjalnego sposobu magazynowania oraz podpisania umowy z firmą, która zajmuje się ich właściwą utylizacją. Tu problem jest rozwiązany, bowiem te wszystkie wytyczne są regulowanie prawnie.
Co mówi ustawa?
Według Ustawy o Odpadach pod pojęciem odpadów medycznych rozumie się odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny (Dz. U. z 2016 r. poz. 1987; art. 3 ust. 1 pkt 8).. Zatem w świetle prawa jeżeli w naszych domach ,,wytwarzamy” igły, strzykawki, zanieczyszczone krwią materiały opatrunkowe nie klasyfikujemy ich do odpadów medycznych, lecz traktujemy je jako odpady komunalne. Za właściwe zorganizowanie odbioru odpadów komunalnych odpowiedzialne są gminy, natomiast właściciele nieruchomości zobligowani są do ponoszenia na rzecz gminy opłat za ich zagospodarowanie (art. 6c i 6h Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). W związku z powyższym w zamian za pobrana opłatę gmina zapewnia właścicielom nieruchomości możliwość pozywania się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, w tym z terenu nieruchomości, przyjmowanie ich przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) oraz zapewnienie przyjmowania tych odpadów w inny sposób.
Mogłoby się zatem wydawać mamy problem rozwiązany. Wrzucamy igły do zwykłego kosza na odpady zmieszane, i wszystko powinno być dobrze. Nie do końca. W świetle prawa nie robimy niczego złego. W związku, że przepisy nie narzucają specjalnego sposobu ich unieszkodliwiania, traktujemy je jako komunalne. Musimy mieć jednak świadomość, że to są odpady niebezpieczne i należy zachować możliwie najwyższe środki ostrożności, aby późniejsza ich segregacja nie narażała kolejnych osób, na niebezpieczeństwo niewłaściwego kontaktu z nimi. Powinniśmy zatem, jeżeli wrzucamy taki odpady do kosza, w odpowiedni sposób je zabezpieczyć, czyli włożyć do specjalnego pojemnika, plastikowej butelki, kartonu i dodatkowo go opisać na temat jego zawartości. Z ekologicznego punku widzenia jest to absurdalne, bowiem dostarczamy do środowiska materiały niebezpieczne, stwarzamy ryzyko nie tylko dla środowiska, lecz również dla ludzi. Z prawnego punktu widzenia nie robimy niczego złego.
Co możemy z nimi zrobić?
Poniżej przedstawiamy również inne możliwe opcje postępowania z ,,domowymi niebezpiecznymi odpadami medycznymi”:
- kilka razy w roku gminy organizują akcje objazdowe, w ramach których możemy bezpłatnie oddać odpady problemowe, w tym również domowe odpady medyczne;
- na terenie niektórych przychodni, urzędów miast i gmin mogą być rozstawione pojemniki, do których można wrzucać tego typu odpady;
- jeżeli w wyniku wizyty lekarza lub pielęgniarki zostaną wytworzone odpady medyczne, to w jego inicjatywie leży ich utylizacja;
- w szczególności w dużych miastach istnieją gminne punty zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON). Niektóre z nich przyjmują odpady tego typu;
- utworzone na terenie gminy PSZOK-i, czyli punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, na podstawie uchwalonego regulaminu, określają rodzaje przyjmowanych od mieszkańców rodzajów odpadów komunalnych. Niektóre z nich mogą (ale nie muszą) przyjmować ,,domowe odpady medyczne”.
U tym jak gminy rozwiązały problem radzenia z tego typu odpadami, najlepiej dowiedzieć się na urzędzie gminy, na terenie miejscowości, w której mieszkamy.
Niestety, ale w Polsce głównym problemem jest brak jakichkolwiek regulacji, czy nawet kampanii informacyjnych, które nakazałyby specjalny sposób z obchodzeniem się z ,,domowymi odpadami medycznymi”. Ministerstwo środowiska nie opracowało jak dotąd stosownego aktu prawnego, a problem z ich utylizacją niewątpliwie istnieje, chociażby ze względu na realne zagrożenie dla otoczenia i środowiska oraz wysokie koszty związane z ich unieszkodliwieniem.
Źródła:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2016 poz. 1987).
- Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2017 r. Poz. 1289).
- zdjęcie: https://www.pexels.com/photo/health-medical-medicine-diet-46173/
