Pieluchomajtki. Gdzie je wyrzucać?

W placówkach takich jak: domy opieki, szpitale oraz w gospodarstwach domowych, normalnym stanem rzeczy jest powstawanie odpadów typu pampersy, pieluchomajtki, podpaski, wkładki higieniczne, które nazywany również adsorpcyjnymi materiałami higienicznymi. Bardzo często pojawiają się zapytania, jak w prawidłowy sposób je zakwalifikować. Czy powinny one zostać przyporządkowane jako odpad medyczny czy tez jako komunalny? Prawidłowa klasyfikacja tego typu odpadów powinna zależeć od stanu zdrowia pacjenta, które takie materiały używa oraz od aktualnych aktów prawnych, które w naszym kraju obowiązują.
Rozporządzenie w sprawie katalogu odpadów (1) w jasny sposób określa, że inne odpady niż wymienione w 18 01 03 (np. opatrunki z materiału lub gipsu, pościel, ubrania jednorazowe, pieluchy) to kod odpadu 18 01 04, który zgodnie z prawem kwalifikujemy jako odpad medyczny inny niż niebezpieczny. Jest to zatem odpad medyczny, ale nie jest on ani odpadem zakaźnym, ani niebezpiecznym. Zgodnie z prawem odpady o kodzie 18 01 04 (4), można  magazynować tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, nie dłużej jednak niż 30 dni.
Prawidłowo powinno zbierać się je do worków lub pojemników w kolorze inny niż czerwony czy żółty, na przykład niebieski. Są jednak pewne odstępstwa od tej zasady, bowiem zanim pampers trafi do odpowiedniego pojemnika lub worka, trzeba zaczerpnąć wiedzy na temat stanu zdrowia pacjenta, który takie materiały adsorpcyjne zużywa. Kluczową rolę w tym wypadku będą miały dwa rozporządzenia:

  1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2013 roku w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej (3).
  2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (2).

W razie stwierdzenia lub podejrzenia, że pacjent będzie zarażony chorobą zakaźną lub czynnikiem alarmowy, wyszczególnionym w ww. rozporządzeniach wówczas adsorpcyjne materiały higieniczne kwalifikować należy do kodu 18 01 03*.
Prawdą jest, że opisana wyżej klasyfikacja jest prawidłowa jeżeli chodzi o stronę prawną.  W praktyce jednak, sytuacja wygląda zgoła odmiennie. Większość bowiem placówek, w których powstają tego typu odpady, wyrzuca je do śmieci komunalnych. Dzieje się tak, gdyż koszt odbioru odpadów komunalnych jest dużo tańszy niż odpadów medycznych, dlatego chcąc szukać oszczędności, chociażby na mniejszym rachunku za odbiór i utylizację odpadów medycznych, pampersy, pieluchomajtki i inne podobne materiały wrzucane są do kosza na odpady komunalne,  co jest dość powszechną praktyką.
W naszych domach, normalną sytuacją jest wrzucanie pampersów czy podpasek do kosza  na śmieci komunalne. Prawidłowa segregacja tego typu odpadów w gospodarstwie domowym, nie jest w chwili obecnej uwarunkowana żadnymi przepisami, więc w tym wypadku nie łamiemy prawa. Przeciętne dziecko, zanim nauczy się samodzielnie załatwiać, zużywa w ciągu życia średnio 6 – 8 tysięcy jednorazowych pieluch (5). Zużyte pieluchy to mieszanka tworzyw sztucznych, jakich jak: plastiku, tzw. pulpy celulozowej  i polimerów. Szacuje się, że całkowity rozkład pieluchy może trwać ok. 100 lat. W Polsce, recykling zużytych pieluch jak jeszcze raczkujący. Jednak takie państwa jak Wielka Brytania czy Szwecja z powodzeniem od wielu lat zajmują się tym problemem.
Więcej na temat recyklingu pieluch przeczytacie: https://www.palmedica.pl/2017/09/20/recykling-zuzytych-pieluch-nowowsc/. W sprawie pieluchomajtek i ich negatywnego wpływu na środowisko,  jedno państwo zrobiło jeszcze większy skok. Republika Vanuatu (niewielkie Państwo w Oceanii),  jako pierwsze państwo na świecie wprowadziło zakaz używania pieluch jednorazowych. Decyzja rządu Republiki Vanuatu jest podyktowana troską o ochronę środowiska, a tym samym o przyszłość tego państwa i jego obywateli. Pieluchy jednorazowe stanowią bowiem znaczną część śmieci produkowanych przez mieszkańców Republiki Vanuatu. Zwiększająca się produkcja odpadów wpływa z kolei na poziom zanieczyszczenia wód, co skutkuje podnoszeniem się poziomu mórz  i oceanów. Jeśli będzie się on podnosił w takim tempie, wielu krajom wyspiarskim grozi zniknięcie pod powierzchnią wody.
 
Źródła:

  1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2014 poz. 1923)
  2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (Dz. U. 2011 nr 294 poz. 1741)
  3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2013 r. w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej (Dz. U. 2013 poz. 848)
  4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. 2017 poz. 1975)
  5. https://www.focus.pl/artykul/zuzyte-pieluchy-czyli-kupa-problemow

 
Artykuł przygotowała:
Kamila Kłos – pracownik firmy Palmedica
Przywłaszczenie, rozpowszechnianie bez podania nazwiska autora, kopiowanie tekstu podlega karze zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych