SEGREGACJA ODPADÓW MEDYCZNYCH W ŚWIETLE NOWYCH PRZEPISÓW
Ustawa o odpadach z 14 grudnia 2012 roku w jasny sposób określa, że zabronione jest zbieranie zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych poza miejscem wytwarzania (art. 23). Szczegółowe zasady segregacji tych odpadów określa nowy projekt Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. Projekt ten wprowadza zmiany w zakresie postępowania z odpadami medycznymi w odniesieniu do już uchylonego tego samego rozporządzenia z 2010 roku. Wspomniane rozporządzenie w czytelny sposób definiuje, iż odpady medyczne powstałe w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych powinny być zbierane w pojemnikach lub workach o odpowiednim kolorze. Do segregacji odpadów medycznych wykorzystuje się 3 rodzaje worków.
Do pojemników lub worków jednorazowego użycia z koloru czerwonego zbiera się:
- części ciała i organy,
- pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania,
- odpady zawierające żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny, o których wiadomo lub, co do których istnieją przypuszczenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt, przykładem są zainfekowane pieluchomajtki, podkłady czy podpaski,
- zużyte peloidy,
- pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych.
Pojemniki lub worki jednorazowego użycia koloru żółtego są przeznaczone do zbierania:
- chemikaliów, odczynników chemicznych, zawierających substancje niebezpieczne,
- leków cytotoksycznych i cytostatycznych,
- odpadów amalgamatu dentystycznego.
Pojemniki, worki jednorazowego użycia lub pojemniki wielokrotnego użycia w kolorze innym niż czerwony czy żółty (np. niebieskie, czarne, zielone), do których zbiera się:
- narzędzia chirurgiczne i zabiegowe,
- opatrunki z materiału lub gipsu,
- pościel, ubrania jednorazowe, pieluchy,
- chemikalia i odczynniki chemiczne inne niż te zaliczane do kodu 18 01 06,
- leki nie niezakwalifikowane do kodu 18 01 08*,
- zużyte peloidy inne niż te wymienione w 18 01 80.
! WSZYSTKIE ODPADY MEDYCZNE ZBIERA SIĘ W MIEJSCU ICH POWSTAWANIA DO WYTRZYMAŁYCH POJEMNIKÓW LUB WORKÓW. OPAKOWANIA TE MUSZĄ BYĆ ODPORNE NA DZIAŁANIE WILGOCI I ŚRODKÓW CHEMICZNYCH. POJEMNIKI, DO KTÓRYCH ZBIERA SIĘ ELEMENTY O OSTRYCH KOŃCACHM POWINNY BYĆ SZTYWNE, ODPORNE NA PRZEKŁUCIA I PRZECIĘCIA. POWINNY PONADTO MIEĆ FUNKCJE JEDNORAZOWEGO ZAMKNIĘCIA (wyj. stanowią odpady zbierane do pojemników innych niż czerwone czy żółte).
Przedmioty o ostrych końcach zbiera się bezwzględnie tylko do pojemników jednorazowego użycia. W tym przypadku kolor pojemnika jest adekwatny do koloru worka lub pojemnika, w którym magazynowane są poszczególne kody odpadów wymienione wyżej.
STELAŻE NA WORKI:
Worki umieszcza się w sztywnych pojemnikach jedno- lub wielorazowego użycia lub na stelażach, w taki sposób, aby uniemożliwić zakażenie się poprzez kontakt z odpadami. Stelaże i pojemniki wielokrotnego użycia powinny być wyposażone w bezdotykowo otwierane pokrywy lub za pomocą dźwigni pedałowej. Poza tym powinny być oznaczone kodami zbieranych w nich odpadów. Konieczność wyposażenia stelaży i pojemników dźwignię nożną lub pokrywę otwieraną bezdotykowo jest nowym przepisem, bowiem wcześniejsze rozporządzenie z 2010 roku, które określało wymagania dotyczące postępowania z odpadami medycznymi tego wymagania nie zawierało. Zgodnie z nowym projektem podmiot będzie miał 18 miesięcy od dnia wejścia w życie nowego rozporządzenia na wyposażenie stelaży i pojemników w wspominaną pokrywę lub dźwignie nożną.
ZAPEŁNIENIE POJEMNIKA:
Pojemniki lub worki zapewnia się do nie więcej niż 2/3 ich objętości, w sposób umożliwiający ich bezpieczne zamknięcie. Nie można otwierać już raz zamkniętych pojemników lub worków. Idą one w całości razem z odpadami do spalenia.
WYMIANA WORKÓW:
Pojemniki lub worki z odpadami wymienia się nie rzadziej niż co 72 godziny, z wyjątkiem worków, w których zbiera się odpady zaliczane do wysoko zakaźnych odpadów medycznych, które to wymienia się co 24 godziny. Wysoce zakaźne odpady medyczne są szczególną grupą odpadów, które wymagają specjalnego traktowania jeżeli chodzi o przechowywanie. Mamy tu do czynienia z opakowaniem wewnętrznym złożonym z worka jednorazowego użycia oraz w przypadku odpadów medycznych o ostrych krawędziach – pojemnika odpornego na działanie uszkodzeń mechanicznych i wilgoci, a także opakowania zewnętrznego, który stanowi drugi pojemnik, wykonany w taki sposób, aby możliwa była jego dezynfekcja i szczelne zamknięcie. O wysoce zakaźnych odpadach medycznych przeczytacie więcej na naszym blogu w poście pt.: ,,Zmiany w przepisach dotyczących postępowania z odpadami medycznymi”.
W przypadku uszkodzenia pojemnika i worka, trzeba go w całości razem z odpadami umieścić 
w innym większym nieuszkodzonym worku. W ŻADNYM WYPADKU NIE WOLNO PRZEKŁADAĆ SAMYCH TYLKO ODPADÓW MEDYCZNYCH Z JEDNEGO WORKA DO DRUGIEGO!
OZNACZENIA POJEMNIKÓW I WORKÓW:
Każdy pojemnik i worek z odpadami medycznymi, powinien posiadać dane identyfikujące, zawierające:
- kod odpadów.
- miejsce powstawania odpadów medycznych (przypis ten nie dotyczy udzielania świadczeń zdrowotnych w miejscu wezwania),
- nazwa i adres wytwórcy odpadów,
- datę i godzinę otwarcia oraz zamknięcia pojemnika.
Poniżej przedstawiamy kilka rad, aby uniknąć płacenia kar, z tytułu niewłaściwej segregacji odpadów medycznych:
- Wyrzucaj odpady medyczne o poszczególnych kodach do worków lub pojemników o odpowiednim kolorze.
- Nie wyrzucaj odpadów medycznych do kosza na odpady komunalne.
- Odpady zawierające ostre końce, na przykład igły, wyrzucaj wyłącznie do pojemników przeznaczonych na zbieranie odpadów medycznych. Takich przedmiotów kategorycznie nie wyrzucaj do worków.
- Nie przewoź odpadów medycznych poza miejscem ich wytwarzania.
- Zadbaj o przestrzeganie czasu wymieniania pojemników lub worków – 72 godziny.
Źródła:
- Projekt Rozporządzenia Ministra Zdrowia dnia 7 września 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013 poz. 21)
