Surowiec kategorii 3. Kilka słów o tym jak zakwalifikować byłą żywność i środki spożywcze zawierające w swym składzie produkty pochodzenia zwierzęcego.
Aktualne kwestie dotyczące klasyfikacji oraz usuwania odpadów tego typu reguluje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2009 roku, określające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego). Ten akt prawny klasyfikuje prod. uboczne pochodzenia zwierzęcego na trzy kategorie, odzwierciedlające poziom zagrożenia dla ludzi zwierząt na:
- materiał kategorii 1,
- materiał kategorii 2,
- materiał kategorii 3.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem materiał kategorii 3 obejmuje uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego między innymi:
- powstałe podczas wytwarzania produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi, w tym odtłuszczone kości, skwarki i osad z centryfug (wirówki) lub separatorów otrzymany w procesie przetwarzania mleka,
- produkty pochodzenia zwierzęcego lub środki spożywcze zawierające produkty pochodzenia zwierzęcego, które nie nadają się do spożycia przez ludzi, z powodów handlowych, w wyniku problemów powstałych podczas produkcji, wad w opakowaniu lub innych wad, które jednak nie stanowią żadnego zagrożenia dla ludzi i zwierząt.
Krótko mówiąc, jeżeli zakład, sklep, punkt gastronomiczny lub inny obiekt posiada produkty lub środki spożywcze, które w swym składzie zawierają prod. pochodzenia zwierzęcego, a z rożnych względów nie nadają się one do spożycia przez ludzi, to klasyfikuje się je do materiału kategorii 3. Przykładem są tu zepsute, przeterminowane, nie nadające się do spożycia przez ludzi mięso, wędliny, gotowe wyroby lub wyroby zawierające w swym składzie produkty pochodzenia zwierzęcego.
Warto tu może nadmienić co rozumiemy przez produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego (PUPZ). Otóż definicja (WE nr 1069/2009 art. 3) mówi, że są to:
,,całe martwe zwierzęta lub ich części, produkty pochodzenia zwierzęcego lub inne produkty otrzymane ze zwierząt nie przeznaczone do spożycia przez ludzi, w tym komórki jajowe, zarodki i nasienie”
Szczegółowe metody usuwania surowca zaliczanego do kategorii 3, 2 oraz 1 oraz ich klasyfikacji zostały omówione w naszym artykule na blogu „PRODUKTY UBOCZNE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO”.
Wszystkie podmioty posiadające surowiec kat. 3 przeznaczony do utylizacji, powinny postępować wg następujących wskazówek:
Klasyfikację produktów zaliczanych do surowca kategorii 3 przedstawia wykres: 
Dokumentacja
Przewóz każdej partii produktów pochodzenia zwierzęcego kategorii 3 odbywa się w oparciu o Dokument Handlowy. Wzór został określony w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 sierpnia 2014 roku w sprawie wzoru dokumentu handlowego stosowanego przy przewozie, wyłącznie na terytorium RP, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych.
Wzór dokumentu handlowego stosowany przy przewozie surowca kat. 3 dostępny jest TUTAJ
Dokument handlowy wystawiany jest w trzech egzemplarzach. Po jednej kopii otrzymują producent i przewoźnik, oryginał towarzyszy przesyłce materiału do ostatecznego miejsca przeznaczenia i w ostateczności zachowuje go odbiorca. Dokument na wypadek kontroli należy przechowywać przez okres 2 lat.
Zgodnie z prawem podmioty wysyłające, przewożące i odbierające produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego muszą prowadzić rejestr przesyłek i powiązanych dokumentów handlowych (Rozporządzenie UE nr 142/2011, art. 17, pkt. 2). Szczegóły dotyczące rejestru zostały omówione w „PRODUKTY UBOCZNE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO”.
Dokument handlowy zgodnie z wytycznymi prawa, jest zatem dokumentem wystawianym podczas przewozu ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym materiału kat. 3. Tutaj możemy postawić pytanie czy zakład związany z produkcją środków spożywczych wytwarzający PUPZ musi prowadzić ewidencję i składać sprawozdanie do Marszałka dla tych produktów? Otóż zgodnie z art. 2 pkt. 9 Ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 roku nie stosuje się do:
,,produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, w tym produktów przetworzonych, objętych rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009, z wyjątkiem tych, które są odpadami przewidzianymi do składowania na składowisku odpadów albo do przekształcania termicznego lub do wykorzystania w zakładzie produkującym biogaz lub w kompostowni, zgodnie z tym rozporządzeniem”.
Zatem jeżeli postępowanie z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego jest zgodne z rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009 i podlega wyłączeniu z art. 2 pkt 9 ustawy o odpadach, to nie jest wymagane stosownie do nich jej przepisów, a więc nie trzeba prowadzić dla niech ewidencji, czyli kart ewidencji odpadów i kart przekazania odpadów, a także nie trzeba uwzględniać tych odpadów w rocznych sprawozdaniach przekazywanych Marszałkowi Województwa.
ŻRÓDŁA:
- Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 sierpnia 2014 r. w sprawie wzoru dokumentu handlowego stosowanego przy przewozie, wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych (Dz.U. 2014 poz. 1222).
- Rozporządzenie Komisji (UE) NR 142/2011 z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, oraz w sprawie wykonania dyrektywy Rady 97/78/WE w odniesieniu do niektórych próbek i przedmiotów zwolnionych z kontroli weterynaryjnych na granicach w myśl tej dyrektywy.
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2009 roku, określające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego).
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2013 poz. 21).
