Odpady problemowe możesz oddać bez problemu!

ODPADY PROBLEMOWE MOŻESZ ODDAĆ BEZ PROBLEMU!
W Polsce w roku 2016 wytworzono 140 mln ton odpadów, z czego 8 % stanowiły odpady komunalne, co daje ich około 12 mln ton. W przeliczeniu na jednego mieszkańca wychodzi średnio, że Polak wytwarza w ciągu jednego roku średnio 300 kilogramów odpadów komunalnych (1).
W naszym kraju szeroko rozumianą gospodarką odpadami komunalnymi zajmuje się gmina. Zadań gminy w zakresie odpadów komunalnych jest sporo, należą do nich między innymi:

• objęcie wszystkich jej mieszkańców systemem systematycznego odbioru odpadów komunalnych,
• nadzorowanie prac i zadań firm, które takie odpady od właścicieli nieruchomości odbierają,
• ustalanie systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (3).

Oprócz typowych zmieszanych odpadów komunalnych, w naszych domach powstają również odpady, które przy późniejszym obrocie nadają się do ponownego przetworzenia i wykorzystania. Należą do nich: papier, szkło, metale, tworzywa sztuczne, odpady biodegradowalne (tzw. bioodpady) (2). Selektywne zbieranie odpadów ma nie tylko udzielić cenne surowce, które można później przerobić i wykorzystać do produkcji różnych przedmiotów, na przykład doniczek, kubków, mebli czy nawet ubrań (5), lecz również przyczynić się do zmniejszenia opłat za wywóz śmieci. W ostatnim czasie pojawiły się nawet głosy, że Ministerstwo Środowiska planuje zwiększyć podwyżkę opłat za śmieci, w miejscach gdzie nie jest prowadzona ich selektywna zbiórka (ceny mają nawet zwiększyć się czterokrotnie) (7).
O ile system segregacji odpadów komunalnych jest większości z nas jest doskonale znany (warto poczytać http://www.palmedica.pl/2017/07/26/segregacja-odpadow/), to jednak w naszych gospodarstwach domowych powstają również takie odpady, które niekoniecznie możemy wyrzucać do standardowego  kosza na śmieci. W naszym codziennym życiu pewnie niejednokrotnie mieliśmy lub będziemy mieli do czynienia z ,,odpadami problemowymi”, które ze względu na swoje  właściwości powinny zostać w specjalny sposób zutylizowane. Do takich odpadów możemy zaliczyć:

• gruz z remontów,
• farby, kleje,
• stare meble, wykładziny, deski do prasowania,
• umywalki, sedesy, wanny,
• tusze i tonery z drukarek,
• opakowania po chemikaliach, po środkach ochrony roślin,
• żarówki,
• baterie,
• sprzęt AGD i RTV (telewizory, lodówki, pralki, telefony itp.),
• przeterminowane leki, ,,domowe” odpady medyczne,
• zużyte opony i wiele innych…

Są to odpady, które powstają w naszych domach, w naszym codziennym życiu. Część z nich posiada właściwości niebezpieczne i niedopuszczalne jest ich wyrzucanie do pojemnika na śmieci. Co zatem robić z takimi odpadami?
Jedną z kluczowych zadań gminy jest również tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), do którego każdy mieszkaniec ma swobodny dostęp. Punkty takie powinny zapewnić swoim mieszkańcom  możliwość oddawania właśnie takich odpadów ,,problemowych”, czyli przeterminowanych leków i chemikaliów, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon, odpadów zielonych, odpadów budowlanych i rozbiórkowych, powstałych  podczas remontów. Wskazane w zdaniu wcześniejszym frakcje odpadów stanowią pewne minimum, które gmina w ramach utworzonego PSZOK-u jest zobowiązana zbierać. Katalog odpadów może  oczywiście gmina poszerzać biorąc pod uwagę funkcjonujący system odbioru i zbiórki odpadów oraz uwarunkowania lokalne gminy (6).  Oddawanie odpadów w PSZOK-u jest bezpłatne i stanowi jedno z kilku rozwiązań dla tych, których nie możemy wyrzucać jako segregowane i zmieszane komunalne. Gmina jest obowiązana utworzyć co najmniej jeden stacjonarny punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych samodzielnie lub z inną gminą (lub gminami), a informację na temat ich rozmieszczenia, ilości i rodzajów przyjmowanych odpadów powinna być dostępna na stronie urzędu miasta bądź gminy. Odpady te musimy jednak sami zawieść do takiego punktu, ale są też pewne wyjątki. Kilka razy w roku gminy organizują akcje zbierania odpadów ,,problemowych” od właścicieli nieruchomości. Objazdowa zbiórka odpadów niebezpiecznych  przeprowadzana jest zazwyczaj dwa razy do roku (wiosna, jesień), o czym informuje                się mieszkańców kilka dni wcześniej zgodnie z przyjętym harmonogramem.
Oprócz wspominanego punktu selektywnej zbiórki istnieją również inne sposoby na pożycie się ,,problemowych” odpadów:
Przeterminowane lekarstwa, termometr rtęciowy mamy możliwość oddania w aptece. W praktycznie każdej znajduje się pojemnik, do którego możemy wrzucać zawartość naszej apteczki w postaci nieprzydatnych leków czy termometru. Również niektóre urzędy oferują nam możliwość wrzucania lekarstw do specjalnych pojemników rozstawionych na ich korytarzach. O tym co robić z zawartością apteczki poczytacie http://www.palmedica.pl/2017/10/23/postepowac-przeterminowanymi-materialami-opatrunkowymi-domowych-apteczek/   
Zużyte baterie i akumulatory oprócz wspominanego PSZOK-u, można oddawać  w specjalnych pojemnikach znajdujących się na terenie firm, centrach handlowych, w szkołach. Również niektóre urzędy oferują zbiórkę tych odpadów. W tym zakresie (szczególnie w większych miastach) działają również prywatne firm.
O ,,domowych odpadach medycznych” powstających podczas opieki nad chorymi, podczas leczenia cukrzyków (igły, strzykawki, zanieczyszczone gaziki, podkłady itp.) poczytacie: http://www.palmedica.pl/2017/12/01/domowe-odpady-medyczne/
Zużyte opony bez dodatkowej opłaty powinny zostać przyjmowane w warsztacie samochodowym lub punkcie wulkanizacyjnym. Nie ma jednak przepisu prawnego zobligowałby  warsztaty do konieczności przyjmowania opon, dlatego też nie każdy warsztat może opony przyjmować.
Spółdzielnie mieszkaniowe niekiedy pomagają swoim mieszkańcom w pozbyciu się odpadów wielkogabarytowych. Jest to jednak usługa płatna i nie każda spółdzielnia ja udziela.
Na rynku pojawia się coraz więcej firm prywatnych oferujących w swoich usługach wywóz gruzu i odpadów poremontowych. Firmy te oferują specjalne worki i kontenery na gruz, które  po zapełnieniu są odbierane nawet spod domu. Jest to usługa płatna, jednak bardziej wygodna, gdyż odpadów nie musimy nigdzie wozić.
Zużyty sprzęt AGD i RTV, kable można oddawać w punktach zbierania elektrośmieci. Niektóre sklepy przy zakupie nowego sprzętu oferują bezpłatne oddanie starego, dlatego kupując nową pralkę czy lodówkę i nie mając co zrobić ze starą, warto zapytać się o tą usługę. Mieszkańcy niektórych miast na przykład Gdyni, mają możliwość pozbycia się elektrośmieci korzystając z bezpłatnego ich odbioru z usługą wyniesienia z domu czy mieszkania (4).
Zgodnie z hierarchią sposobu postępowania z odpadami należy zapobiec ich powstawaniu, a te już powstałe należy ponownie wykorzystać lub poddać recyklingowi. Nie skreślajmy jednak całkowicie niektórych odpadów, gdyż może się okazać, że część z nich nadaje się do naprawy, wymiany, czy oddania osobom potrzebującym.
Warto wiedzieć, że punkt selektywnej zbiórki odpadów dla mieszkańców daje możliwość nieodpłatnego oddania odpadów, których nie należy zaliczać do komunalnych. Istnieje wiele firm prywatnych świadczących usługi ich odbioru z domów czy zakładów, ale w tym wypadku usługa jest odpłatna. Zadaniem gminy, jest zapewnienie łatwego dostępu do przyjmowania odpadów od mieszkańców, stąd też w razie wątpliwości, można zadzwonić do urzędu w celu zasięgnięcia informacji o rozmieszczeniach PSZOK-ów, rodzajów i ilości przyjmowanych odpadów, czy innych punktach gdzie można odpady problemowe oddać.

Źródła:

1. Ochrona środowiska 2017 (http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2017,1,18.html)
2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów ( U. 2017 poz. 19)

1. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 1996 nr 132 poz. 622)
2. https://www.gdynia.pl/mieszkaniec/odpady,3667/odpady-zuzytego-sprzetu-elektrycznego-i-elektronicznego,373505

5. https://www.mos.gov.pl/aktualnosci/szczegoly/news/abc-segregacji-odpadow/
6. http://www.pszoki.pl
7. http://radiopoznan.fm/informacje/pozostale/cztery-razy-wieksze-oplaty-za-niesegregowanie-odpadow

Artykuł przygotowała:
Kamila Kłos – pracownik firmy Palmedica
Przywłaszczenie, rozpowszechnianie bez podania nazwiska autora, kopiowanie tekstu podlega karze zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 nr 24 poz. 83).